Tobogganing Sporu Nedir? (Kızak, Hakkında Bilgi)

Kızağının adı "iskelet" gibi oluşundan, yani üzerinde hiçbir şey bulunmayışından gelir.

Tobogganing Sporu Nedir? (Kızak, Hakkında Bilgi)
Abdullah Korkmaz
Abdullah Korkmaz
11 Mayıs 2020 Pazartesi 02:38

Tobogganing Sporu Nedir? (Kızak, Hakkında Bilgi)

Hem bobsleigh, hem tobogganing, ikisi de buzlu bir zemin üzerinde kızakla kayılarak yapılıyorsa da,tobogganing kullanan kişinin kızağı yönlendirecek herhangi bir araç ya da freni olmaması yönünden bobsleigh'den belirgin bir şekilde ayrılır.

Tobogganing'in iki türü vardır:

Birine luge", öbürüne "skeleton denir. İlkinde sporcu, ayakları önde olmak üzere sırtüstü yatarak kayar, ikincisinde ise yüzükoyun yatarak başı önde gider. 16. yüzyıla değin uzanan bir geçmişi olan bu spor, bir eğlence sporu iken 1879'da İsviçre'de yarış sporuna dönüşmüştür. Orta Avrupa'da büyük rağbet görmüş ve 1964'te Olimpik spor olunca bütün dünyaya yayılmıştır.

Yapay malzeme kullanılarak yapılan kızaklarda oturacak yerler fibreglass’dır. Tahta bölümler ise yapıştırılmış dış budak tabaklarından oluşur. Dizgin, dönüşler için kullanılır.

1Pist

Bobsleigh için kullanılan piste benzer, ancak daha keskin köşeli ve dik bir pisttir. Ortalama 1000 m uzunluğa sahiptir ve en az bir düzine dönemeci vardır. Igls ve Königsee'de bobsleigh pistleri tobogganing için de kullanılmaktadır.

2Malzeme

Luge sürücüleri, özel aerodinamik elbiseler giyer, kasklar takar, kalın gözlükler ve siperlikler kullanırlar.

Eldivenlerinin üstünde, parmaklarının eklem yerlerinde küçük tel fırçalar vardır. Hafif ayakkabıları da aerodinamik biçimlidir. Çıkışta sürücü kızağın üzerine oturur, elleriyle yere çakılı iki kancayı tutarak kendini ileri doğru çeker ve ilk metrelerde, eldivenlerindeki tellerle buzu iterek hız kazanmaya çalışır. Hızı bir başlangıç çok önemlidir. Kızak tahtadan yapılmalıdır ama buza değecek yerleri metal kaplıdır. Branda ya da fibreglass'dan yapılma bir ya da iki oturacak yeri vardır. Tek oturaklı kızak 22 kg, çift oturaklı olan ise 24 kg'dır. Buza değer metal kızak ayaklarının arası içten ise 45 cm'den fazla olamaz.

Kızağın tüm yüksekliği yaklaşık 30 cm'dir. Ancak kızağın oturma yerinin altındaki çubukların ve bağların yüksekliği yalnızca 15 cm'dir. Sürücü, gereken ağırlıktan daha az bir kilodaysa, bir çeşit ağırlıkla bel kemeri kullanır. Yumuşak nesneler, aerodinamik bütünlüğü engellediğinden ve hareketleri sınırladığından, koruyucu yastık gibi maddeler kullanılmaz. Bu tür şeyler ancak çalışmalarda sakatlıklara engel olmak için kullanılabilir.

Üst düzeydeki yarışmalarda, saniyenin yüzde biri sonucu değiştirebilir. Onun için bu küçük kaygılar, aerodinamik hesaplar ayrıntı gibi görünmelerine karşın son derece önemlidirler.

3Kazanma

Tek oturaklı kızaklarla erkekler ve kadınlar için, çift oturaklı kızaklarla ise sadece erkekler için yarışlar düzenlenir. Bobsleigh'de olduğu gibi, sonuçlar dört inişte yapılan toplam en düşük zamana göre değerlendirilir.

4Kurallar

Kızak ayaklarının altlarına daha

İyi kaymaları için çeşitli mum ya da yağlar sürmek serbesttir, ama hız kazandırmak için metalleri ısıtmak yasaktır. Bir erkek yarışmacı en çok 95 kg, kadın ise en çok 85 kg olabilir.

5/6 Beceriler-Taktikler

Kızak esnek bir yapıdadır. Dönüşlerde bundan yararlanılır. Sürücü dönmek istediği yöndeki kızak ayağını yukarı doğru çeker ve bu arada öbür kızak ayağını da içeri doğru iter. Sürücü, ağırlığını dıştaki kızak ayağına verirse bu ayağın kayma hızı içerdeki ayaktan daha fazla olur.

Kızak saatte 120 km'lik bir hızla gittiğinden sürücünün çok hafif hareketleri yön değiştirmeyi sağlayabilir, sırasında başını bir yana yatırması bile yeter.

Şampiyonalarda yarış pistini tanımak çok önemlidir. Yarışmacının pistte deneme kayışları yapmadığı durumlarda, gereğinden çok hızlanma ve kaza yapma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu bir gerçektir. Nitekim Olimpiyatlar ‘da bazı deneyimsiz yarışmacılar önemli kazalara neden oluyorlar.

SKELETON

Kızağının adı "iskelet" gibi oluşundan, yani üzerinde hiçbir şey bulunmayışından gelir. Aslında bir yörenin sporudur: İsviçre'de, St.Moritz'de ünlü Cresta Pisti'nde yapılır. St.Moritz'deki iki Olimpiyatta yer alan skeleton 1960’lara kadar,

"luge"dan daha çok bilinirdi.

1882'de yapılan Cresta Pisti 1250 m uzunluktadır. Önce yalnız burada organize edilen skeleton yarışları giderek başka pistlere de yayılmıştır.

Skeleton tehlikeli bir spordur, St. Moritz'de köşelerden pist dışına uçmak sık rastlanan bir manzaradır. Ama yarışçıların bu kazalarda ağır yaralandıkları pek görülmez. Bobsleigh ve luge yarışlarının yapıldığı pistlerin genellikle dönemeçlerde kızağın ya da yarışçının pistten dışarı uçmasını engelleyen bir özelliği vardır. Dönemeçler hem çok yüksek yapılmış, hem de piste çatı oluşturacak gibi yukarı doğru kıvrılmıştır. Gerçi kontrolünü yitirip bu çatıya doğru yükselmek de tehlikesiz değildir, ama herhalde ağaçlıklara doğru uçup gitmekten daha iyidir.

Luge sürücüleri kabul etmek istemezler ama skeleton kızak sporlarının en tehlikelisidir. Igls gibi pistlerde, luge sporcuları sırtüstü yatarak, iki ayağının arasından pisti gördüklerinden, yaptıkları büyük hız gözlerine büsbütün korkunç görünür.

Onun için de kendi kızaklarının daha ürkütücü olduğunu ileri sürerler.

Luge sürücülerinin kullandıkları malzemelere ek olarak skeleton sürücüleri çene korumalığı kullanır ve kenarları ile burunları metal kaplı botlar giyerler. Ayrıca kızakla buz duvar arasında sıkışma tehlikesine karşı elleriyle bileklerine de sağlam koruyucular giyerler ya da takarlar.

Kızak iki çelik kızak ayağıyla bunlara tutturulan düz bir parçadan oluşur, bu parçanın üstünde öne arkaya kayan bir göğüs konacak yer vardır. Sürücü kızağın üstüne yüzükoyun yatarak göğsünü buraya yerleştirir.

Kızak ayaklarının yukarda kalan bölümlerini tutar ve kayma sırasında kızağı vücut ağırlığını sağa sola vererek kontrol eder. Skeleton saatte 140 km'lik bir hıza ulaştığından sürücünün başını oynatması bile yön değiştirmeyi sağlar.

Sürücülerin kızaklarını kontrol becerilerini ölçmek amacıyla pistte sağa sola doğru dönemeçler vardır. Göğüs konan bölüm, köşeler dönülürken, geriye kayarak sürücünün ağırlığını arkaya verir. Köşeye girerken ve çıkarken en iyi açıyı ayarlamak, çok önemli saniyeler kazandırır.

Çıkış noktasında sürücü start çizgisinin gerisinde, kızağının 3 m kadar arkasında ayakta durur. Sonra kazağını harekete geçirip hızlandırarak üzerine atlar.

Kaynak: ‘’ADAM’’ spor seyircisinin el Kitabı’ndan yazılmıştır.   


İlgili Galeriler
Yorum Ekle
İsim
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.