Bowling Nedir? Nasıl Oynanır? Kuralları Nedir?

Bowling Nedir? Yol, Malzeme, Kazanma, Kurallar, Beceriler, Taktikler, ve Terimler nelerdir?

Bowling Nedir? Nasıl Oynanır? Kuralları Nedir?
Abdullah Korkmaz
Abdullah Korkmaz
01 Mayıs 2020 Cuma 03:56

Bowling Nedir? Nasıl Oynanır? Kuralları Nedir?

Bowling önceleri sadece bir eğlence oyunuyken, zamanla ortaya büyük paraların konduğu ciddi çekişmelere sahne olan bir oyun haline geldi. Bowling'de sonuç toplam sayı üzerinden belirlenir. Amaç bir topu, bu iş için yapılmış özel büyük bir yol (lane) boyunca aşağı doğru yuvarlamak suretiyle, karşıya dizilmiş olan "kuka"ları devirmektir. Bowling 5 gün süren turnuvalarla, dayanıklılık ve beceriyi ölçen bir oyundur.

Bowling oyuncuları halen birçoklarınca sporcu olarak kabul edilmemekte iseler de heyecanı yenmek ve müthiş bir mücadeleye girişmek gibi sporcu özellikleri taşıdıkları da bir gerçektir.

Bowling oyuncusu nerdeyse mekanikleşmiş bir atış stiline sahip olmalıdır. Topu yönlendirmek için, yerdeki okları kullanır. Topun fırlatılacağı en uygun yer baş kuka ile ona en yakın olan kukaların arasıdır.

1Yol

Oyun alanı 19.16 m uzunluğunda ve 1.06 m genişliğinde, hafif yağlanmış tahtadan bir yüzeydir. Her iki yanından topun dışarı kaçmasını önleyen oluklarla sınırlandırılmıştır. Yolun başında bir faul çizgisi bulunur. Bu çizgi, atıcının alana doğru yaklaşırken ilerlemek durumunda olduğu yolun başından 5 m uzaklıktadır. Aticı bu çizginin ötesine geçemez.

Yolun öbür ucunda, üçgen şeklinde dizilmiş, her biri yaklaşık 38 cm boyunda ve alt çevreleri de gene 38 cm olan 10 kuka bulunur. Bu kukalardan atıcıya en yakın olanına baş kuka (head pin) denir. Kukaların ağırlıkları 1.42 ile 1.64 kg arasında değişir. Son zamanlarda genellikle plastikle kaplı tahtadan yapılmaktadırlar. Otomatik kuka yerleştirici (pin spotter), devrilen kukaları kaldırıp yeniden yerleştirir. Top otomatik olarak, dönüş yolundan (ball-return track) geri gelir.

2Malzeme

Bowling'in oynandığı salonda, bu iş için özel yapılmış yol, kuka yerleştiriciler, atış sırasında topun daha iyi kavranması maksadıyla terli ellerin kurutulmasına yarayan hava püskürtücüler (air-jets) ve zaman zaman bir panoya yansıtılarak, sayıların takip edilmesini sağlayan sayı kartları bulunmalıdır. Son gelişmelerde, bu panonun işini bir bilgisayar görmektedir.

Yarışmacının iki tür malzemeye gereksinimi vardır: Biri top, öbürü ise yumuşak tabanlı bir ayakkabı. Bu ayakkabı ona kösele ön tabanıyla kontrollü bir kayma ve gerektiğinde lastik topuğuyla da kendini frenleme olanağı verebilecek- tarzda yapılmış olmalıdır.

Top 7.26 kg ağırlığındadır. Baş ve iki orta parmak için 3 deliği bulunur. Geri kalan parmaklar, atışı dengelemek için topun yüzeyinde dururlar. Bowling topları, deliklerin yerleri açısından oyuncuların isteğine göre yaptırılabilir, böylece topu daha iyi kavrama olanağı doğar. Kolu ve bileği dik tutmak için bileklik takılabilir.

3Kazanma

Oyun 10 tur (frame) üzerinden oynanır. Bir atıcı her turda on kukayı da devirmek için, iki atış hakkına sahiptir. Yıkılan her kuka bir puan getirir. Ancak bowling'de daha karışık bir değerlendirme sistemi gelişmiştir.

Atıcı on kukayı bir turda devirirse, 10'dan fazla puan almasını sağlayan bir ödüllendirme yoluna gidilir.

Söyle:

Bir oyuncu, ilk topuyla on kukayı birden devirirse (strike) karşılığında on puan, artı bu atışlarını izleyen 2 atışında elde edeceği puanların toplamını alır. Bu 2 atışın puanları, kendi ait oldukları turlar içinde ayrıca yazılır.

Bir oyuncu, 2 topla on kukayı devirirse (spare) karşılığında 10 puan, artı bu atışını izleyen atışında elde edeceği puanı alır. Eğer iki atış sonunda bütün kukalar devrilmemişse buna açık tur (open trame) denir. Bu durumda fazladan kazanılan herhangi bir şey yoktur. Oyuncuya devirdiği kuka kadar puan yazılır.

Onuncu turda bir strike yapılırsa, fazladan iki atış hakkı kazanılır. Ontur sonunda puanı en yüksek olan oyuncu, karşılaşmayı kazanır.

İyi bir skor nedir? Profesyonel bir bowling oyuncusu, kazanmak için oyun başına ortalama 210 say1 yapmalıdır. En yükseği 300 puandır ve art arda 12 strike yapılmış demektir.

Profesyonel bir bowling oyuncusu için bile bu, binde bir elde edilebilen büyük bir başarıdır.

4Kurallar

Kurallar son derece basittir. Faul çizgisini aşmamak koşuluyla, top aşağı doğru yol (lane) boyunca yuvarlanır. Ancak fırlatılamaz. Faul çizgisi aşılırsa, atış geçerli sayılmaz. Golf gibi bowling terbiyesi de, rakiplerden ve seyircilerden sessizlik ister ve oynayanlara tam anlamıyla saygılı olunmasını bekler.

5Beceriler

Gözle görülenin ötesinde, 1yi bir bowling tekniğinde denge, falso ve hız birleştirilir. Bunlardan ilki oyuncunun yolu tanıması, başka bir deyişle topu strike yapma olasılığı en fazla olan alana düz bir doğrultuda gönderebilmesidir. Böyle bir atış için, faul çizgisine doğru dengeli bir yaklaşma yapmak, kayarken ve topu elden çıkarırken ise, çok yumuşak hareket etmek gerekir.

Falso denirken de önce parmaklarla topun kaldırılması, sonra da elden bırakma aşamasında topun döndürülmesi kastedilir. Hiçbir bowling oyuncusu baş kukayı düz bir vuruşla devirmeye kalkmaz, daha çok soluna ya da sağına doğru bir atışla başlanır. Top çengel gibi bir yol takip etmek üzere falsolu olarak bu yan bölgelere atılır. Falso soldan sağa veya sağdan sola olabilir. Her bowling oyuncusunun kendine göre bir falso anlayışı vardır ve hangisinin iyi olduğu tartışma konusudur.

Bowling oyuncularına yardımcı olmak için yol üzerine ufak oklar çizilir. Oyuncular uzaktaki kukalardan ziyade, bu okları gözleyerek atış yaparlar. En büyük beceri ise yolun yağlı yüzeyine göre kendini ayarlayabilmektir. Yağ zamanla kuruyacağı için yol üzerinde top daha çok takılıp falso alabilir. Onun için de bowling oyuncuları atış yerlerini, atarken topu kaldıracakları düzeyi ve topun ağırlığını ayarlayarak yolun özelliklerine göre davranmak zorundadırlar.

6Taktikler

Aslında göz önünde bulundurulması gereken herhangi bir taktik yoktur. Her şey oyun sırasında oluşur.

Oyunun herhangi bir anında, oyuncu daha emin olduğunu düşünerek zor bir spare yerine açık tur oynamayı seçebilir, ama her şeyin ötesinde amaç her atışta tüm kukaları devirmektir ve bu bakımdan bowling son derece net ve düz bir oyundur.

7Terimler 

Alley (Alan): Oyun alanı için eskiden kullanılan terim (şimdi lane denmekte).

Faul Line ( Faul Çizgisi): Bowling oyuncusunun atışını yapmak üzere kullandığı gerileme alanının başlangıç noktasından 5 m uzaklıktaki çizgi oyuncunun bu çizgiyi geçmesi yasaktır.

Frame (Tur): Oyunun bölümlerini oluşturan birimler. 10 kukayı devirmek için tanınan 2 haktan oluşur. Onuncu turda strike yapılırsa, iki fazladan atış hakkı doğar.

Gutter (Oluk): Kötü atılan bir topun dışarı çıkmasını engellemek amacıyla yol kenarlarındaki oluklar. Bu oluklara giren toplar herhangi bir kukayı deviremez.

Openframe (Açık Tur): İki atış sonucunda 10 kukayı devirememek.

Pin-spotter (Kuka Yerleştirici): Her atış sonunda devrilen kukaları kaldıran, ayakta kalanları yeniden yerleştiren otomatik makine.

Spare: İki atışta 10 kukayı devirmek.

Strike: Tek atışta 10 kukayı devirmek.

300 Game (300'lük Oyun): Art arda yapılan 12 strike sonucu elde edilen en yüksek sayı.

Kaynak: ‘’ADAM’’ spor seyircisinin el Kitabı’ndan yazılmıştır


İlgili Galeriler
Yorum Ekle
İsim
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.